Cây Lúa Hút Dinh Dưỡng Như Thế Nào

Không chỉ cây lúa, bất cứ cây trồng nào muốn phát triển phải dựa vào nên tảng chất dinh dưỡng, hiểu được cơ chế hút dinh dưỡng cây trồng chúng ta sẽ biết được phải làm thế nào để tối ưu hóa phân bón cho cây trồng, không để lãng phí bởi phân bón vô cơ không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà nó còn là nguyên nhân gây thoái hóa đất và phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp.

Cơ chế hút dinh dưỡng của cây lúa chủ yếu diễn ra qua hệ thống rễ, giúp cây hấp thụ các chất cần thiết từ đất và nước. Bài viết này sẽ trình bày về các chất dinh dưỡng mà cây lúa cần, cách cung cấp chúng, cơ chế hút dinh dưỡng như thế nào.

1. Cây Lúa Cần Những Chất Dinh Dưỡng Gì?

Cây lúa yêu cầu một loạt các chất dinh dưỡng để sinh trưởng, phát triển rễ, thân, lá, và hình thành hạt. Những chất này được chia thành hai nhóm chính: đa lượng và vi lượng.

• Đa lượng (cần với lượng lớn): Bao gồm nitơ (N - đạm), phốt pho (P - lân), và kali (K). Nitơ giúp cây phát triển lá xanh, tăng khả năng quang hợp. Phốt pho hỗ trợ phát triển rễ và làm đòng. Kali tăng cường khả năng chống chịu hạn hán và sâu bệnh.
• Vi lượng (cần với lượng nhỏ nhưng thiết yếu): Như sắt (Fe), mangan (Mn), kẽm (Zn), đồng (Cu), bo (B), và molypden (Mo). Những chất này tham gia vào các quá trình enzyme, giúp cây chống oxy hóa và duy trì sự cân bằng dinh dưỡng.

 Có 2 loại dinh dưỡng chính cho cây lúa là đa lượng và vi lượng

Thiếu bất kỳ chất nào cũng dẫn đến biểu hiện như lá vàng, rễ kém phát triển, hoặc giảm năng suất. Ví dụ, thiếu nitơ (Đạm) làm cây lúa còi cọc, lá úa vàng.

2. Chất Dinh Dưỡng Cung Cấp Cho Cây Lúa Như Thế Nào?

Chất dinh dưỡng cho cây lúa có thể đến từ nhiều nguồn, chủ yếu qua đất trồng và các biện pháp can thiệp của con người.

• Từ đất tự nhiên: Đất ruộng lúa thường chứa các chất dinh dưỡng hữu cơ từ xác thực vật, phân động vật, và khoáng chất tự nhiên. Tuy nhiên, sau nhiều vụ trồng, đất có thể bị suy kiệt, cần bổ sung.
• Qua phân bón: Đây là nguồn cung cấp chính. Phân bón vô cơ như NPK (ví dụ: 20-20-15) cung cấp đa lượng nhanh chóng. Phân hữu cơ như phân chuồng, phân xanh giúp cải thiện cấu trúc đất và cung cấp vi lượng lâu dài. Bón phân thường được chia thành các giai đoạn: bón lót (trước gieo), bón thúc (giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng).
• Qua nước tưới và không khí: Một số chất như nitơ có thể được hấp thụ từ nước mưa hoặc nước tưới. Ngoài ra, cây lúa có thể lấy nitơ từ không khí qua vi khuẩn cố định đạm ở rễ.

 Rễ lúa là nơi cung cấp chất dinh dưỡng chính cho cây lúa

Việc cung cấp cần cân đối để tránh lãng phí và ô nhiễm môi trường, thường dựa trên phân tích đất và nhu cầu theo giai đoạn sinh trưởng của cây.

3. Cây Lúa Hút Chất Dinh Dưỡng Như Thế Nào?

Trước khi tìm hiểu cơ chế hút chất dinh dưỡng của cây lúa chúng ta cần hiểu một số thuật ngữ như:

• Gradient nồng độ: nói vệ sự chênh lệch nồng độ giữa hai vùng không gian khác nhau, dẫn đến quá trình “chảy” từ nơi có nồng độ cao sang nồng độ thấp.
• Năng lượng ATP: đây là một loại năng lượng hỗ trợ khả năng hút dinh dưỡng chủ động của cây lúa, nó cung cấp năng lượng cho các protein vận chuyển (như bơm proton H+-ATPase) trên màng tế bào rễ.  

Cơ chế hút dinh dưỡng của cây lúa chủ yếu diễn ra qua bộ rễ, nơi các chất dinh dưỡng được hấp thụ dưới dạng ion hòa tan trong nước. Quá trình này bao gồm hai cơ chế chính: thụ động và chủ động.

• Cơ chế thụ động: Ion dinh dưỡng di chuyển từ đất vào tế bào rễ theo gradient nồng độ, qua khuếch tán hoặc trao đổi ion. Ví dụ, ion kali (K+) có thể đi vào rễ mà không cần năng lượng.
• Cơ chế chủ động: Sử dụng năng lượng từ ATP để bơm ion vào tế bào, ngay cả khi nồng độ bên ngoài thấp. Điều này quan trọng với các chất như phốt pho (PO4^3-) hoặc nitơ dưới dạng nitrat (NO3^-).

Cây lúa có 2 cách hút dinh dưỡng là Gradient và ATP

Sau khi hấp thụ, chất dinh dưỡng được vận chuyển lên thân và lá qua mạch gỗ (xylem) cho nước và khoáng, và mạch rây (phloem) cho các chất hữu cơ. Bộ rễ của cây lúa thường phát triển mạnh ở lớp đất mặt (0-20 cm), nhưng có thể sâu hơn nếu đất tơi xốp. Các yếu tố như độ pH đất, oxy, và độ ẩm ảnh hưởng lớn đến khả năng hút dinh dưỡng. Ví dụ, trong đất ngập nước, rễ lúa phát triển hệ thống thông khí để lấy oxy, giúp duy trì quá trình hô hấp và hấp thụ.

Cây lúa khi hấp thụ chất dinh dưỡng qua bộ rễ thường có tác dụng lâu hơn so với việc chúng ta bón qua lá, vì vậy trong trường hợp cây lúa đang bị thiếu chất dinh dưỡng nghiêm trọng chúng ta có một giải pháp vô cùng hiệu quả đó là sự kết hợp giữa: máy bay nông nghiệp, định vị chính xác DTALS, phân bón đa và vi lượng, cụ thể chúng ta làm như sau:

• Pha phân bón vào nước: thường là ure kết hợp một chút vi lượng, pha loãng ra nước tránh bị cháy lá (5–10g ure cho 1 lít nước).
• Phun thuốc: sử dụng máy bay chuyên dụng cho cánh đồng lúa như 540s để phun như phun thuốc bảo vệ thực vật (540s giúp kích thước hạt phun như sương, đánh tan phân bón nên cây lúa hấp thụ rất nhanh).
• Lưu ý phun: sử dụng công nghệ định vị chính xác như DTALS giúp phun đều và không phun ra ngoài, tránh phun lúc thời tiết nắng nóng.

3. Giống Lúa Lai GS55 Có Bộ Rễ Phát Triển Tăng Khả Năng Hút Dinh Dưỡng

Giống lúa GS55 là một giống lúa lai ngắn ngày do Công ty CP Đại Thành khảo nghiệm và sản xuất tại Việt Nam, đây là giống lúa được trồng rất phổ biến ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam nhờ khả năng chống chịu rét tốt cũng như bộ rễ phát triển mạnh.

Nhờ có bộ rễ khỏe mạnh mà GS55 tạo ra sự khác biệt lớn như:

• Khả năng bám tốt cả ở những địa hình khó khăn, dễ bị rửa trôi.
• Giúp cây khỏe mạnh, đẻ nhánh khỏe, chống chịu sâu bệnh và rét tốt.
• Đặc biệt khả năng canh tranh dinh dưỡng với cỏ dại rất mạnh mẽ.

Nhờ những ưu điểm vượt trội trên mà GS55 được biết đến là một trong những giống lúa nguyên liệu hạt tròn hàng đầu nhờ năng suất cao với một số điểm nhấn như:

• Năng suất cao: trung bình 8,5 tấn/ha, thâm canh tốt có thể đạt 13 tấn/ha.
• Chống chịu: chống chịu sâu bệnh, rét và rửa trôi tốt.
• Giống lúa ngắn ngày: thời gian sinh trưởng chỉ từ 90 đến 130 ngày (thời tiết lạnh sẽ làm tăng thời gian sinh trưởng).

Ví dụ, ở các vùng đất chua phèn hoặc thiếu kali, GS55 vẫn hút dinh dưỡng hiệu quả nhờ rễ phát triển, giúp cây chống chịu sâu bệnh như đạo ôn và rầy nâu. Như vậy chúng ta thấy, việc lựa chọn giống lúa có bộ rễ khỏe có vai trò rất quan trọng, nó không chỉ ảnh hưởng đến năng suất, lịch mùa vụ mà còn ảnh hưởng đến khả năng chống chịu, cạnh tranh môi trường sống.

Để tìm hiểu giống lúa có bộ rễ khỏe như GS55 của Goldseed xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 hoặc để lại thông tin tại mẫu “NHẬN TƯ VẤN”, GlobalCheck rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.