Kỹ Thuật Bón Phân Cho Lúa

Bón phân là một trong những khâu quan trọng bậc nhất trong quá trình canh tác lúa, quyết định trực tiếp đến năng suất và chất lượng hạt gạo. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm vững kỹ thuật bón phân hiệu quả, đặc biệt khi có sự khác biệt giữa phương pháp sạ và cấy lúa truyền thống. Bài viết dưới đây chúng ta cùng nhau tìm hiểu tầm quan trọng phân bón và chi tiết kỹ thuật bón phân cho lúa.

Việc sử dụng phân bón yếu tố quyết định năng suất và chất lượng thóc

I. SỰ KHÁC BIỆT KHI BÓN PHÂN CHO LÚA GIỮA LÚA SẠ VÀ LÚA CẤY

Mặc dù mục tiêu cuối cùng là cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây lúa phát triển, nhưng kỹ thuật bón phân cho lúa giữa phương pháp sạ và cấy có những điểm khác biệt đáng chú ý:

1.1. Bón Phân Lúa Sạ:

• Giai đoạn đầu: Cây lúa sạ thường phát triển nhanh hơn trong giai đoạn đầu. Do đó, nhu cầu về lân (P) để phát triển rễ mạnh mẽ là rất lớn ngay từ khi cây còn nhỏ. Việc bón lót là nền tảng cung cấp chất dinh dưỡng khi cây lúa còn non nớt.
• Quản lý chồi: Lúa sạ có xu hướng đẻ nhánh nhiều hơn. Việc điều chỉnh lượng đạm (N) ở giai đoạn này cần thận trọng để tránh tình trạng lúa phát triển quá mạnh, dễ bị đổ ngã và sâu bệnh.
• Bón thúc: Thời điểm bón thúc cho lúa sạ cần căn cứ vào tình trạng sinh trưởng và số lượng chồi thực tế để đảm bảo cây phát triển cân đối.

1.2. Bón phân Lúa Cấy:

• Giai đoạn hồi xanh: Sau khi cấy, cây lúa cần thời gian để phục hồi và bén rễ. Việc bón một lượng nhỏ đạm và lân có thể giúp cây nhanh chóng hồi xanh và phát triển.
• Quản lý đẻ nhánh: Với lúa cấy, mật độ cây thường được kiểm soát tốt hơn. Việc bón phân đạm cần tập trung vào giai đoạn đẻ nhánh hữu hiệu để đạt được số bông mong muốn.
• Bón đón đòng và nuôi hạt: Giai đoạn này cần bổ sung đầy đủ Kali (K) để giúp cây cứng cáp, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh và thời tiết bất lợi, đồng thời giúp hạt lúa chắc mẩy.

Đối với lúa sạ, việc bón phân cần chú trọng vào giai đoạn đầu và quản lý chặt chẽ lượng đạm để tránh lúa phát triển quá mạnh. Trong khi đó, lúa cấy cần được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ ở các giai đoạn hồi xanh, đẻ nhánh và nuôi hạt, đặc biệt là Kali ở giai đoạn cuối.

II. PHÂN TÍCH SỰ THỪA THIẾU PHÂN BÓN KHI BÓN PHÂN CHO LÚA ( KALI, LÂN, ĐẠM)

Không phải cứ bón nhiều phân bón là tốt, phần này chúng ta cùng nhau tìm hiểu với phân bón như Kali, Lân và Đạm trong trường hợp thừa, thiếu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây lúa và năng suất cuối cùng:

2.1. Phân bón Đạm (N)

a. Thừa Đạm:

• Cây lúa phát triển thân lá quá mạnh, lốp xốp, dễ bị đổ ngã khi gặp gió mưa.
• Tăng nguy cơ bị sâu bệnh tấn công, đặc biệt là rầy nâu và bệnh đạo ôn.
• Làm giảm khả năng chống chịu với điều kiện thời tiết bất lợi.
• Thúc cây phát triển, kéo dài thời gian sinh trưởng ảnh hưởng đến vụ sau.

b. Thiếu Đạm:

• Cây lúa còi cọc, sinh trưởng chậm.
• Lá lúa chuyển sang màu vàng nhạt, đặc biệt là lá già.
• Đẻ nhánh ít, số bông trên khóm thấp.
• Năng suất giảm đáng kể.

2.2. Phân lân (P)

a. Thừa Lân:

• Ít gây ra tác động tiêu cực rõ rệt như thừa đạm, nhưng có thể gây ra sự mất cân bằng dinh dưỡng trong đất, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu các chất khác.

b. Thiếu Lân:

• Rễ cây phát triển kém, cây yếu ớt.
• Lá lúa có màu xanh đậm, đôi khi xuất hiện màu tím ở mép lá và thân.
• Đẻ nhánh kém, trỗ bông chậm và ít.
• Hạt lúa lép nhiều.

2.3. Phân Kali (K)

a. Thừa Kali:

• Tương tự như thừa lân, ít gây tác động tiêu cực trực tiếp nhưng có thể gây ra sự mất cân bằng dinh dưỡng.

b. Thiếu Kali:

• Cây lúa yếu, dễ bị đổ ngã, đặc biệt là ở giai đoạn làm đòng và chín.
• Khả năng chống chịu sâu bệnh và thời tiết bất lợi kém.
• Lá lúa có hiện tượng cháy mép lá, bắt đầu từ các lá già.
• Hạt lúa nhỏ, lép nhiều, chất lượng gạo kém.

III. KỸ THUẬT BÓN PHÂN VÔ CƠ CHO LÚA (ĐẠM, LÂN, KALI)

3.1. Bón phân cho lúa cấy

Thông thường trồng lúa chúng ta có 3 giai đoạn bón phân chính là bón lót và 2 lần bón thúc, trong trường hợp cảm giác cây lúa còn thiếu chất dinh dưỡng chúng ta có thể bón bổ sung khi cây lúa trỗ đều. Cụ thể các thời điểm bón phân cho lúa như sau:

• Bón lót: Trước khi cấy, trong quá trình làm đất
• Bón thúc lần 1: 7-10 ngày sau khi cấy
• Bón thúc lần 2: 18- 20 ngày khi cây lúa có 50% chồi chính trên đồng có đòng 1mm.
• Bón bổ sung:  Có thể bổ sung phân bón khi cây lúa trỗ đều.

Thời điểm bón phân cho ruộng lúa cấy

Dưới đây là số lượng phân bón cụ thể cho từng đợt bón phân cho lúa:

a. Sử dụng phân đơn nhất cho 1 ha lúa cấy:

• Bón lót: Toàn bộ phân hữu cơ+ 30 kg Urê+ 350 kg super lân.
• Thúc lần 1: 60kg urê + 30kg KCl .
• Thúc lần 2: 90kg urê + 60kg KCl .
• Thúc lần 3: 90kg KCl + 30-40 kg urê.

b. Sử dụng phân hỗn hợp cho 1ha lúa cấy:

• Bón lót: Phân hữu cơ + 180-200 kg super lân.
• Thúc lần 1: 160kg NPK (20-10-10) hoặc 200 kg NPK (16-16-8).
• Thúc lần 2: 220kg NPK (20-10-10) hoặc 220 kg NPK (16-16-8).
• Thúc lần 3:  50 kg urê + 90 kg KCl.

Lưu ý: Tùy theo chân đất có thể điều chỉnh lượng phân cho phù hợp.

3.2. Bón phân cho lúa sạ

Thường lúa sạ có chút thay đổi so với lúa cấy, chúng ta thường có 5 đợt bón gồm 1 đợt bón lót và 4 đợt bón thúc. Cụ thể:

• Bón lót: Trước khi làm đất
• Bón thúc lần 1: 7-10 ngày sau sạ
• Bón thúc lần 2:  Lúa đẻ nhánh tích cực.
• Bón thúc lần 3: 50% chồi chính trên đồng có đòng 1mm.
• Bón thúc lần 4: Khi lúa trỗ đều, nên bón phun qua lá nếu cần thiết.

Thời điểm bón phân cho ruộng lúa sạ

3.3. Bảng tham khảo bón phân lúa khu Đồng bằng sông Hồng

a. Sử dụng phân bón NPK riêng rẽ: (N-P₂O₅5-K₂O: 100-60-60)

Hướng dẫn bón phân đơn nhất cho đồng bằng sông Hồng

b. Sử dụng phân bón NPK tổng hợp

Bón phân hỗn hợp cho đồng bằng sông Hồng

3.4. bón phân lúa khu Đồng bằng ven biển miền Trung

a. Sử dụng phân bón NPK riêng rẽ: (N-P₂O₅-K₂O: 100-60-60)

 Sử dụng phân bón đơn chất cho ĐB ven biển miền Trung

b. Sử dụng phân bón NPK tổng hợp

 Sử dụng phân bón hỗn hợp cho ĐB ven biển miền Trung

3.5. Bảng tham khảo bón phân lúa khu Đồng bằng sông Cửu Long

Bảng dưới chúng ta cần lưu ý một số điểm như sau:

• Ra rễ: Sau sạ từ 7-10 ngày.
• Đẻ nhánh: Sau sạ từ 22-25 ngày.
• Làm đòng: Sau sạ từ 42-45 ngày.
• Nuôi hạt: Sau sạ từ 55- 60 ngày.

Phân loại trên dựa vào giống lúa có thời gian sinh trưởng từ 95-100 ngày, những giống lúa khác sẽ có chút thay đổi sao cho phù hợp.

Hướng dẫn liều lượng và thời điểm bón phân cho lúa ở ĐBSCL

IV. TẠO SAO NÊN SỬ DỤNG PHÂN BÓN HỮU CƠ CHO LÚA

Trong những năm gần đây, việc sử dụng phân bón hữu cơ trong canh tác lúa ngày càng được khuyến khích bởi những lợi ích to lớn mà nó mang lại:

• Cải tạo đất: Phân bón hữu cơ giúp cải thiện cấu trúc đất, làm cho đất tơi xốp hơn, tăng khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng.
• Cung cấp dinh dưỡng cân đối và từ từ: Phân hữu cơ chứa nhiều chất dinh dưỡng đa, trung, vi lượng cần thiết cho cây lúa, được giải phóng một cách từ từ, giúp cây phát triển ổn định và bền vững.
• Tạo môi trường vi sinh vật có ích phát triển: các vi sinh vật có ích phát triển giúp quá trình chuyển đổi dinh dưỡng khó tiêu thành dễ tiêu nhờ vậy giúp cây lúa dễ dàng hấp thụ chất dinh dưỡng hơn, có thể gây ức chế sự phát triển sinh vật có hại.
• Nâng cao chất lượng nông sản: Lúa được bón phân hữu cơ thường có hạt chắc mẩy, thơm ngon hơn và an toàn hơn cho người tiêu dùng.
• Bảo vệ môi trường: Sử dụng phân bón hữu cơ giúp giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước và đất do dư lượng phân bón hóa học gây ra.
• Tăng cường sức đề kháng cho cây: Cây lúa được bón phân hữu cơ thường khỏe mạnh hơn, có khả năng chống chịu tốt hơn với sâu bệnh và điều kiện thời tiết bất lợi.

Mặc dù phân bón hóa học đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nhanh chóng các chất dinh dưỡng cho cây lúa, nhưng việc kết hợp sử dụng phân bón hữu cơ là vô cùng cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của cây lúa, nâng cao chất lượng nông sản và bảo vệ môi trường.

V. KỸ THUẬT BÓN PHÂN HỮU CƠ CHO LÚA

Dưới đây là bảng thông số kỹ thuật hướng dẫn chi tiết bón phân cho lúa sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh Biosoy-VMH03 kết hợp với phân bón vô cơ:

Lưu ý: đây là thông số sử dụng cho 1ha lúa:

V. MÁY BAY NÔNG NGHIỆP GIÚP TIẾT KIỆM PHÂN BÓN

Sử dụng máy bay nông nghiệp, đặc biệt là chiếc G700 của GlobalCheck, đang trở thành một giải pháp đột phá giúp tiết kiệm phân bón từ 10-20% so với các phương pháp truyền thống. Điểm nổi bật của G700 nằm ở công nghệ định vị chính xác DTALS (Dynamic Tracking and Location System), cho phép drone bay theo lộ trình được lập trình sẵn với độ chính xác cao.

Nhờ đó, phân bón được rải đều và thẳng trên toàn bộ cánh đồng, tránh tình trạng chồng chéo hoặc bỏ sót, từ đó giảm thiểu lãng phí một cách đáng kể. Việc phân phối phân bón tối ưu không chỉ giúp người nông dân tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo cây trồng nhận được lượng phân bón cần thiết, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Hơn nữa, công nghệ này còn góp phần bảo vệ môi trường bằng cách giảm lượng phân bón dư thừa, hạn chế ô nhiễm đất và nguồn nước. 

Chiếc G700 với công nghệ DTALS tiên tiến là minh chứng rõ ràng cho thấy việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong nông nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội và hướng tới sự phát triển bền vững.

VI. KẾT LUẬN BÓN PHÂN CHO LÚA

• Bón đúng thời điểm: Tuân thủ lịch bón phân khuyến cáo cho từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa.
• Bón đúng liều lượng: Sử dụng lượng phân bón phù hợp với nhu cầu của cây và điều kiện đất đai.
• Bón đúng cách: Rải đều phân trên mặt ruộng hoặc vùi phân vào đất để tăng hiệu quả sử dụng.
• Kết hợp phân bón hữu cơ và vô cơ: Sử dụng phân bón hữu cơ để cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng lâu dài, kết hợp với phân bón vô cơ để đáp ứng nhanh chóng nhu cầu dinh dưỡng của cây trong các giai đoạn quan trọng.
• Theo dõi tình trạng cây lúa: Quan sát sự phát triển của cây để điều chỉnh lượng phân bón cho phù hợp.
• Tham khảo ý kiến của các chuyên gia nông nghiệp: Để có được những lời khuyên tốt nhất cho điều kiện canh tác cụ thể của bạn.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bà con nông dân những thông tin hữu ích về kỹ thuật bón phân cho lúa hiệu quả. Chúc bà con có những vụ mùa bội thu! Để tìm hiểu thông tin về những giống lúa năng suất cao như GS55, giống lúa chất lượng như GS999 hoặc hệ sinh thái nông nghiệp công nghệ cao xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 hoặc để lại thông tin tại mẫu “NHẬN TƯ VẤN”, GlobalCheck rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.