Vai Trò Phân Đạm Với Cây Lúa

03-04-2025

Lúa gạo không chỉ là lương thực chủ yếu của hàng tỷ người trên thế giới mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa và kinh tế của Việt Nam. Để đạt được năng suất cao và ổn định, việc cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng cho cây lúa là vô cùng quan trọng. Trong đó, đạm (Nitrogen - N) đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây lúa. Bài viết này sẽ đi sâu vào vai trò của đạm đối với cây lúa, đồng thời nhấn mạnh đến cách sử dụng đạm một cách hiệu quả để tránh tình trạng đổ ngã, hạn chế sâu bệnh và đạt được năng suất cao nhất.

Đạm quan trọng với cây lúa nhưng dễ bị bay hơi và rửa trôiĐạm quan trọng với cây lúa nhưng dễ bị bay hơi và rửa trôi

I. VAI TRÒ PHÂN ĐẠM VỚI CÂY LÚA

Đạm (Nitrogen - N) là một nguyên tố hóa học thiết yếu cho sự sống, có ký hiệu là N và số nguyên tử là 7. Trong phân bón, đạm thường tồn tại ở các dạng chính như amoni (NH₄⁺), nitrat (NO₃⁻) và urê (CO(NH₂)₂).

Khi bón vào đất, urê nhanh chóng chuyển hóa thành amoni, sau đó amoni có thể tiếp tục chuyển hóa thành nitrat nhờ vi sinh vật đất. Cây lúa hấp thụ đạm chủ yếu dưới dạng amoni và nitrat qua rễ.

Đạm tham gia vào cấu tạo của protein, axit nucleic và chlorophyll, đóng vai trò trung tâm trong quá trình sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây.

Đặc điểm nổi bật của đạm là tính linh động cao trong đất, dễ bị rửa trôi hoặc bay hơi nếu không được quản lý hiệu quả. 

Việc cung cấp đủ đạm giúp cây lúa sinh trưởng mạnh mẽ, lá xanh tốt, đẻ nhánh khỏe, nhưng thừa đạm lại dễ gây lốp đổ và tăng nguy cơ sâu bệnh. Phân đạm đóng vai trò thiết yếu trong các quá trình sinh lý của cây:

  • Kích thích sinh trưởng: Đạm thúc đẩy sự phát triển của thân, lá, giúp cây lúa đẻ nhánh khỏe, tạo tiền đề cho việc hình thành bông và năng suất sau này.
  • Tăng diện tích lá: Lá lúa có màu xanh đậm, bản lá rộng hơn khi được cung cấp đủ đạm, giúp tăng khả năng quang hợp, tạo ra nhiều chất hữu cơ nuôi cây.
  • Quyết định số bông và số hạt: Đạm có vai trò quan trọng trong giai đoạn phân hóa đòng, ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng bông trên mỗi khóm lúa và số lượng hạt trên mỗi bông.
  • Tăng hàm lượng protein trong hạt: Đạm góp phần làm tăng chất lượng hạt gạo, đặc biệt là hàm lượng protein.

Cây lúa vàng hoặc quá xanh là biểu hiện của thiếu và thừa phân đạmCây lúa vàng hoặc quá xanh là biểu hiện của thiếu và thừa phân đạm

II. NGUY CƠ KHI LẠM DỤNG PHÂN ĐẠM

Mặc dù đạm rất quan trọng, việc sử dụng quá liều hoặc không đúng thời điểm có thể gây ra những tác động tiêu cực:

  • Đổ ngã: Cây lúa khi thừa đạm thường có thân yếu, vươn cao quá mức, dễ bị đổ ngã khi gặp gió mưa, đặc biệt là trong giai đoạn trổ bông và chín. Điều này gây khó khăn cho việc thu hoạch và làm giảm năng suất.
  • Tăng nguy cơ sâu bệnh: Cây lúa thừa đạm thường có lá non mềm, dễ bị các loại sâu bệnh tấn công như rầy nâu, sâu đục thân, bệnh đạo ôn,...
  • Giảm chất lượng hạt: Việc bón quá nhiều đạm vào giai đoạn cuối có thể làm hạt gạo bị bạc bụng, giảm chất lượng và giá trị thương phẩm.
  • Ô nhiễm môi trường: Lượng đạm dư thừa không được cây hấp thụ có thể bị rửa trôi xuống nguồn nước, gây ô nhiễm môi trường.

III. Bí quyết sử dụng đạm hiệu quả cho cây lúa:

Để sử dụng đạm một cách hiệu quả, vừa đảm bảo năng suất cao vừa tránh được các tác động tiêu cực, bà con nông dân cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

3.1. Bón đúng liều lượng: Liều lượng đạm cần bón cho cây lúa phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giống lúa, loại đất, điều kiện thời tiết và giai đoạn sinh trưởng của cây. Theo các nghiên cứu và khuyến cáo, lượng đạm nguyên chất cần cho một vụ lúa thường dao động từ 80-120 kg N/ha. Tuy nhiên, để xác định chính xác lượng đạm cần thiết, bà con nên thực hiện phân tích đất trước khi gieo sạ.

Sử dụng máy bay nông nghiệp rải phân đạm hiệu quả cao và tiết kiệm đạm Sử dụng máy bay nông nghiệp rải phân đạm hiệu quả cao và tiết kiệm đạm

3.2. Bón đúng thời điểm: Cây lúa có nhu cầu đạm khác nhau ở từng giai đoạn sinh trưởng. Việc chia nhỏ lượng đạm và bón vào các thời điểm quan trọng sẽ giúp cây hấp thụ tốt nhất:

  • Bón lót (trước hoặc sau khi gieo sạ): Khoảng 20-30% tổng lượng đạm. Giúp cây con phát triển rễ và chồi sớm.
  • Bón thúc đẻ nhánh (sau khi lúa bén rễ hồi xanh): Khoảng 40-50% tổng lượng đạm. Thúc đẩy quá trình đẻ nhánh, tăng số dảnh hữu hiệu.
  • Bón thúc đón đòng (trước khi lúa trổ bông khoảng 20-25 ngày): Khoảng 20-30% tổng lượng đạm còn lại. Quyết định số bông và số hạt trên bông.
  • Không nên bón đạm muộn sau khi lúa đã trổ bông: Việc này có thể làm tăng nguy cơ bạc bụng và không có lợi cho năng suất.

3.3. Bón đúng cách:

  • Bón vãi: Rải đều phân đạm trên mặt ruộng khi ruộng có đủ nước.
  • Bón theo hàng: Rải phân dọc theo hàng lúa, sau đó lấp đất nhẹ.
  • Sử dụng phân bón lá: Có thể bổ sung một lượng nhỏ đạm qua lá vào giai đoạn cây cần dinh dưỡng nhanh chóng.

3.4. Kết hợp sử dụng các loại phân đạm khác nhau: Có nhiều loại phân đạm như urê, sunfat amoni, nitrat amoni,... Mỗi loại có đặc điểm riêng. Bà con có thể kết hợp sử dụng các loại phân này để cung cấp đạm một cách cân đối và hiệu quả. Ví dụ, ure có hàm lượng đạm cao, thích hợp cho bón thúc, trong khi sunfat amoni còn cung cấp thêm lưu huỳnh, tốt cho đất thiếu lưu huỳnh.

3.5. Sử dụng phân bón nhả chậm: Các loại phân bón nhả chậm có thể giúp cung cấp đạm từ từ cho cây, giảm thiểu thất thoát và hạn chế số lần bón, đồng thời giúp cây phát triển ổn định hơn, giảm nguy cơ đổ ngã.

3.6. Kết hợp với các biện pháp canh tác khác: Để nâng cao hiệu quả sử dụng đạm, bà con cần kết hợp với các biện pháp canh tác khác như:

  • Chọn giống lúa khỏe, chống chịu sâu bệnh và đổ ngã tốt.
  • Quản lý nước hợp lý.
  • Luân canh cây trồng để cải tạo đất.
  • Sử dụng các loại phân hữu cơ để tăng độ phì nhiêu của đất và khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
  • Theo dõi và phòng trừ sâu bệnh kịp thời.

IV. NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẠM VỚI MÁY BAY NÔNG NGHIỆP

Đạm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa, quyết định trực tiếp đến năng suất và chất lượng hạt gạo. Việc sử dụng đạm một cách hợp lý, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp không chỉ giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao mà còn góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nông dân. Hãy luôn cập nhật kiến thức và áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để đạt được những vụ mùa bội thu.

Sử dụng máy bay nông nghiệp để rải phân đạm cho cây lúa mang lại nhiều lợi ích vượt trội. Đầu tiên, tốc độ và hiệu quả được nâng cao đáng kể so với phương pháp thủ công, giúp tiết kiệm thời gian và nhân công, điển hình như chiếc G700 của GlobalCheck có thể rải tới 300 kg/phút.

Drone nông nghiệp có khả năng bao phủ diện tích lớn trong thời gian ngắn, đảm bảo phân bón được rải đều và chính xác trên toàn bộ ruộng lúa, từ đó tối ưu hóa khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Bên cạnh đó, việc sử dụng máy bay giúp giảm thiểu sự tác động lên cây lúa so với việc người lao động di chuyển trên ruộng, tránh gây dập nát. 

Ngoài ra, phương pháp này còn giúp cải thiện an toàn lao động cho người nông dân, loại bỏ nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với phân bón trong thời gian dài.

Đặc biệt hiện nay các dòng drone nông nghiệp đều được trang bị công nghệ định vị chính xác như DTALS giúp những chiếc drone được dẫn đường chính xác đến từng Centimet giúp những chiếc drone bay chính xác đến từng centimet, không bay ra ngoài nhờ vậy tránh lãng phí phân bón.

Như vậy việc sử dụng máy bay rải phân bón không chỉ hiệu quả, làm nông nhàn hạ hơn mà còn giúp tiết kiệm chi phí phân bón. Để biết thêm thông tin chi tiết về các dòng drone nông nghiệp cũng như hệ sinh thái nông nghiệp công nghệ cao của GlobalCheck xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 hoặc để lại thông tin tại mẫu “NHẬN TƯ VẤN”, GlobalCheck rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.