Thu Hoạch Lúa Bền Vững- Giảm Thất Thoát

Thu hoạch lúa là vấn đề ít được quan tâm, thực tế dù chúng ta chăm sóc lúa tốt nhưng nếu không chọn được thời điểm thu hoạch phù hợp thì lượng lúa rụng hoặc xanh lớn sẽ dẫn đến thất thoát năng xuất, không những vậy khâu xử lý rơm rạ cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng ảnh hưởng đến lượng phát thải khí nhà kính.

Thu hoạch lúa bền vững: Chìa khóa nâng cao năng suất, bảo vệ môi trường và giảm phát thải theo Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Việt Nam, một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, đang đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng bền vững nhằm gia tăng giá trị hạt gạo, nâng cao đời sống nông dân và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, quy trình thu hoạch lúa đóng vai trò then chốt, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng nông sản mà còn tác động đáng kể đến môi trường, đặc biệt là vấn đề phát thải khí nhà kính. 

Đại Thành giới thiệu công nghệ san phẳng mặt đất tự động tại sự kiện 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Những vấn đề tồn tại trong thu hoạch lúa và tác động:

Dù là nước xuất khẩu lúa gạo lớn nhưng hiện nay trong quá trình thu hoạch lúa truyền thống chúng ta vẫn tồn đọng nhiều hạn chế gây ảnh hưởng tiêu cực như:

• Thất thoát sau thu hoạch: Do vẫn còn nhỏ lẻ tự phát nên thu hoạch không đồng bộ dẫn đến tình trạng thất thoát lớn.
• Đốt rơm rạ tại đồng ruộng: Đây là tập quán phổ biến nhưng gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Khói bụi từ việc đốt rơm làm ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và an toàn giao thông. Đặc biệt, quá trình này phát thải lượng lớn khí nhà kính, chủ yếu là CO₂, CH₄ và N₂O ảnh hưởng lớn đến môi trường sống.
• Lãng phí nguồn tài nguyên: Rơm rạ là một nguồn vật chất hữu cơ dồi dào, chứa nhiều dinh dưỡng cần thiết cho đất. Việc đốt bỏ đồng nghĩa với việc lãng phí nguồn tài nguyên quý giá này, làm giảm độ phì nhiêu của đất và yêu cầu sử dụng nhiều phân bón hóa học hơn trong vụ sau.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe đất: Việc đốt rơm làm chết các vi sinh vật có lợi trong đất, phá hủy cấu trúc đất và giảm khả năng giữ ẩm của đất.

I. QUẢN LÝ THU HOẠCH LÚA

1.1. Thời điểm thu hoạch

Như chúng ta biết, lúa được thụ phấn từ trên xuống nên cùng một cây lúa thời điểm lúa chín cũng khác nhau, hạt trên thường chính trước vì vậy việc lựa chọn thời điểm thu hoạch lúa rất quan trọng bởi nếu chúng ta thu hoạch sớm quá lượng hạt rụng sẽ rất lớn còn xanh quá thì không đảm chất lượng hạt.

Thời điểm thu hoạch tốt nhất khi cây lúa có màu vàng rơm hoặc vàng, tỷ lệ hạt chính 85-90% là thời điểm tốt nhất, thời điểm này lượng hạt thất thoát sẽ là thấp nhất.

1.2. Phương pháp thu hoạch lúa

Sử dụng máy gặt đập liên hợp, tức là máy sẽ thực hiện đồng thời các thao tác: cắt, đập, làm sạch, đóng bao. Khi sử dụng máy chúng mang lại rất nhiều lợi ích như:

• Giảm nhân công: tốc độ làm việc nhanh hơn rất nhiều so với gặt thủ công.
• Giảm thất thoát: các khâu làm việc nhanh gọn ngay trong máy nên lượng thất thoát ra ngoài thấp nhất có thể.

 Sử dụng máy liên hợp giúp giảm thất thu khi thu hoạch lúa

1.3. Sấy lúa (phơi lúa)

Tùy theo điều kiện mà chúng ta có phương tiện sấy, phơi lúa khác nhau. Tuy nhiên để hiệu quả chúng ta nên phơi hoặc sấy lúa trong vòng 24 giờ sau khi thu hoạch.

1.4. Bảo quản lúa

• Bảo quản lúa ở độ ẩm thấp, như lúa thương phẩm phải bảo quản ở độ ẩm dưới 14% còn với lúa giống dưới 13,5%.   
• Lúa được làm sạch trước khi bảo quản.
• Hạn chế sử dụng biện pháp xông hơi khử trùng trong bảo quản và phải tuân thủ quy định về mức nhiễm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
• Khuyến khích áp dụng công nghệ số trong quản lý bảo quản lúa.
• Xếp lúa trong kho phải đúng cách, đảm bảo không tăng nhiệt độ trong đống lúa, tránh đọng sương làm tăng ẩm độ gây mốc, giảm chất lượng gạo, ... 

Đầu tư hệ thống sấy, bảo quản giúp giữ chất lượng và giảm thất thoát khi lưu khó

II. QUẢN LÝ RƠM RẠ SAU KHI THU HOẠCH LÚA

Nếu có thể cách tốt nhất chúng ta tái sử dụng rơm rạ giúp ngành nông nghiệp phát triển bền vững.

Thay vì đốt bỏ, việc tái sử dụng rơm rạ mang lại nhiều lợi ích kép về kinh tế, môi trường và xã hội, đặc biệt đây là một trong những vấn đề trọng tâm trong đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Các phương pháp tái sử dụng rơm rạ hiệu quả bao gồm:

Một số giải pháp xử lý rơm rạ giúp phát triển nông nghiệp bền vững

• Sản xuất phân bón hữu cơ: Rơm rạ có thể được ủ hoai mục thành phân bón hữu cơ, bổ sung dinh dưỡng, cải thiện cấu trúc đất, tăng độ phì nhiêu và hệ vi sinh vật có lợi cho đất. Việc này giúp giảm lượng phân bón hóa học, tiết kiệm chi phí sản xuất và giảm phát thải khí nhà kính từ sản xuất phân bón.
• Trồng nấm rơm: Trồng nấm rơm trên nền rơm rạ là mô hình hiệu quả mang lại thu nhập đáng kể cho nông dân, đồng thời xử lý một lượng lớn rơm rạ sau thu hoạch.
• Làm thức ăn chăn nuôi: Rơm rạ đã qua xử lý có thể trở thành nguồn thức ăn thô cho gia súc, giúp giảm chi phí thức ăn và tận dụng phế phụ phẩm nông nghiệp.
• Che phủ gốc cây, đệm lót sinh học: Rơm rạ có thể được sử dụng để giữ ẩm cho đất, cây trồng, chống xói mòn và sự phát triển cỏ dại.
• Nguyên liệu cho công nghiệp: Rơm rạ đang được nghiên cứu và ứng dụng làm nguyên liệu cho một số ngành công nghiệp như sản xuất giấy, vật liệu xây dựng sinh học, hoặc viên nén năng lượng.

III. VẤN ĐỀ THU HOẠCH, QUẢN LÝ RƠM RẠ ĐỀ ÁN 1 TRIỆU HA LÚA CHẤT LƯỢNG CAO

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao với mục tiêu nâng cao chất lượng bảo vệ môi trường, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia. Để đạt được mục tiêu này, các tiêu chuẩn về thu hoạch và quản lý rơm rạ được chú trọng:

• Áp dụng cơ giới hóa đồng bộ: Khuyến khích sử dụng máy gặt đập liên hợp hiện đại có khả năng thu hoạch nhanh gọn, giảm thất thoát sau thu hoạch.
• Quản lý rơm rạ tại nguồn: Đề án thúc đẩy các giải pháp xử lý rơm rạ tại đồng ruộng hoặc thu gom để tái sử dụng, tuyệt đối không đốt bỏ. Điều này bao gồm việc hướng dẫn nông dân các kỹ thuật ủ rơm, vùi rơm vào đất (trong điều kiện phù hợp để giảm phát thải CH4), hoặc liên kết với các đơn vị thu gom, xử lý rơm rạ.
• Phát triển chuỗi giá trị rơm rạ: Liên kết chuỗi giá trị, sử dụng rơm rạ cho các khâu khác từ làm nguyên liệu cho tới phân bón hữu cơ,…,
• Ứng dụng khoa học công nghệ: Công nghệ chính là yếu tố quyết định khả năng tái sử dụng, nó là yếu tố quyết định sự thành công nông nghiệp tuần hoàn.

IV. MỘT SỐ SẢN PHẨM CÔNG NGHỆ ĐẠI THÀNH HƯỚNG TỚI NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG

GlobalCheck mang đến một hệ sinh thái các sản phẩm công nghệ được thiết kế đặc biệt cho điều kiện canh tác tại Việt Nam, giúp tối ưu hóa mọi công đoạn sản xuất:

4.1. Máy bay nông nghiệp G700

Máy bay nông nghiệp đã cách mạng hóa công tác phun thuốc bảo vệ thực vật, rải phân bón và gieo hạt. Chiếc G700 là một trong những dòng máy bay nông nghiệp hiện đại, có khả năng hoạt động hiệu quả trên nhiều loại địa hình.

Với công nghệ tiên tiến, chúng đóng góp cho nền nông nghiệp bền vững:

• Giảm thuốc, phân bón: công nghệ phun ly tâm, dẫn đường chính xác giúp chiếc drone khi làm việc sẽ thẳng và đều từ đó hạn chế diện tích chồng lấn, ra ngoài tiết kiệm tối đa vật tư nhưng vẫn đạt hiệu quả cao.
• Bảo vệ môi trường: Phân bón và thuốc bảo vệ thực vật 2 yếu tố chính tác động đến môi trường, việc giảm phân bón và thuốc bảo vệ thực vật góp phần quan trọng bảo vệ môi trường.
• Bảo vệ sức khỏe nông dân: Nông dân không phải trực tiếp tiếp xúc với hóa chất độc hại.
• Hiệu quả và tốc độ: Hoàn thành công việc nhanh chóng trên diện tích lớn, tiết kiệm thời gian và nhân công.

4.2. Hệ thống định vị chính xác DTALS

DTALS là cơ sở tái định vị tín hiệu định vị vệ tinh toàn cầu GNSS giúp thiết bị được định vị chính xác đến từng centimet. Đây là nền tảng công nghệ cốt lõi giúp các thiết bị khác như GP3000, NX510 và G700 hoạt động tự động và chính xác tuyệt đối.

DTALS là hạ tầng không thể thiếu cho một nền nông nghiệp công nghệ cao, đóng góp tích cực cho nền nông nghiệp bền vững:

• Tự động hóa và chính xác hóa: Cho phép máy nông nghiệp hoạt động tự động theo quỹ đạo được lập trình sẵn, tránh chồng lấn hoặc bỏ sót diện tích.
• Tối ưu hóa sử dụng vật tư: Đảm bảo phân bón, thuốc BVTV, hạt giống được phân bổ đều và đúng vị trí, tránh lãng phí.
• Nâng cao hiệu quả canh tác tổng thể: dẫn đường chính xác giúp cây trồng được trồng thẳng và đều, từ đây việc ứng dụng cơ giới, tự động vào trong quy trình chăm sóc dễ dàng hơn, tiến gần đến quy trình chăm sóc khép kín và tự động.

4.3. Thiết bị san phẳng mặt ruộng GP3000

San phẳng mặt ruộng là bước đầu tiên quan trọng trong canh tác lúa nước và nhiều loại cây trồng khác. Nếu nhìn bằng mắt thường việc làm phẳng là rất khó, đặc biệt khi canh tác trên diện tích rộng lớn việc làm phẳng thủ công gần như không thể. GP3000 là thiết bị tự động sử dụng công nghệ định vị chính xác để san phẳng bề mặt đất với sai số rất nhỏ.

GP300 là thiết bị đóng góp cho nền nông nghiệp bền vững:

• Tiết kiệm nước: Mặt ruộng phẳng giúp phân phối nước đều khắp diện tích, giảm lượng nước cần thiết cho việc tưới tiêu và tránh tình trạng ngập úng cục bộ.
• Tăng năng suất và chất lượng: Cây trồng nhận được nước và dinh dưỡng đồng đều, phát triển tốt hơn, cho năng suất cao hơn và chất lượng đồng đều.
• Giảm nhân công: giảm nhân công san thủ công cũng như nhân công thực hiện công việc do địa hình lồi lõm gây ra như làm cỏ, điều tiết nước,…,
• Nền tảng cho cơ giới hóa: Ruộng phẳng là điều kiện lý tưởng để áp dụng các loại máy móc khác như máy cấy, máy gặt hiệu quả hơn.

Để tìm hiểu các sản phẩm công nghệ mang thương hiệu GlobalCheck thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 hoặc để lại thông tin tại mẫu “NHẬN TƯ VẤN”, GlobalCheck rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.