Nhận Biết Lúa Dễ Bị Nhiễm Bệnh- Biện Pháp Phòng Bệnh

09-05-2025

Mỗi giống lúa đều có khả năng chống chịu sâu bệnh và thời tiết cực đoan khác nhau, đấy là sức đề kháng bên trong của cây lúa, tuy nhiên chúng ta hoàn toàn có thể nhận biết được cây lúa có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt hay không dựa vào:  lá, thân, mật độ cấy, đặc điểm di truyền cây lúa.

Bài viết dưới đây chúng ta cùng nhau tìm hiểu về những dấu hiệu nhận biết cây lúa dễ bị nhiễm bệnh, biện pháp phòng trừ cũng như những công nghệ giúp quá trình phòng bệnh cho cây lúa tốt hơn.

I. ĐẶC ĐIỂM CÂY LÚA DỄ BỊ NHIỄM BỆNH

Khi nói về đặc tính nhiễm bệnh của cây lúa chúng ta thường xét về 3 hình thái chính là: di truyền, sinh lý và trình độ chăm sóc lóc. Dưới đây là một số yếu tố nhận biết cây lúa dễ bị mắc bệnh:

1.1.Nguồn gốc từ vùng khí hậu nóng ẩm

Các giống lúa trồng ở vùng nóng ẩm thường dễ bị nhiễm sâu bệnh như rầy nâu, sâu đục thân và bệnh đạo ôn. 

1.2.Thời gian sinh trưởng dài

Giống lúa có thời gian sinh trưởng trên 120 ngày dễ bị sâu bệnh tấn công do tiếp xúc lâu với môi trường. Chẳng hạn, các giống lúa mùa ở miền Bắc Việt Nam thường có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh đạo ôn.

1.3.Lá rộng và gãy

Lá lúa là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết với những giống lúa dễ bị mắc sâu bệnh, dấu hiệu ở lá lúa sẽ cho ta biết nguyên nhân do chăm sóc hay do đặc tính sinh học của cây lúa, ví dụ như:

  • Lúa bản lá rộng, dễ gãy: thường do đặc điểm sinh học, đây là một trong những đặc điểm thuận lợi sâu bệnh phát triển nên lá lúa có đặc điểm này thường hay bị sâu bệnh tấn công.
  • Lá quá xanh: đây là dấu hiệu lúa thừa đạm, khi thừa đạm cây lúa sẽ mềm, dễ gãy nên chúng rất dễ bị sâu bệnh tấn công.
  • Lá lúa quá vàng: cho thấy cây lúa đang thiếu dinh dưỡng, điều này làm ảnh hưởng đến sức đề kháng nên chúng dễ bị sâu bệnh tấn công.

1.4.Khả năng chống chịu kém

Gen kháng bệnh thể hiện sức đề kháng của cây lúa, khả năng chống chịu tốt sẽ hạn chế sâu bệnh tấn công cây lúa. Chẳng hạn, giống lúa Japonica dễ bị bệnh bạc lá hơn giống Indica.

1.5.Trồng với mật độ dày đặc

Mật độ trồng ảnh hưởng đến môi trường phát triển của sâu bệnh. Đa phần môi trường ẩm kết hợp nhiệt độ cao và bí khí rất thuận lợi cho sâu bệnh phát triển.

Nếu mật độ trồng lúa quá cao sẽ làm bí khí, tạo môi trường ẩm ướt nên sâu bệnh rất phát triển ở những khu vực có mật độ cao. Những giống lúa này thường dễ bị bệnh đạo ôn và đốm nâu.

Lúa GS55 tại Yên Định- Thanh Hóa cho hạt chắc và đềuLúa GS55 tại Yên Định- Thanh Hóa cho hạt chắc và đều

1.6.Hàm lượng nitơ cao

Bón nhiều phân đạm khiến cây lúa mọc nhanh, lá xanh đậm, thu hút sâu bệnh như rầy nâu và sâu đục thân.

II. Biện pháp phòng bệnh cho cây lúa

Để bảo vệ cây lúa khỏi sâu bệnh, cần áp dụng các biện pháp tổng hợp từ canh tác, sinh học đến hóa học. Dưới đây là những biện pháp phòng bệnh hiệu quả:

2.1. Chọn giống lúa kháng bệnh

Sử dụng giống lúa có khả năng kháng sâu bệnh tốt như GS55, GS999 của GlobalCheck, vốn kháng được bệnh đạo ôn và rầy nâu.

2.2. Luân canh cây trồng

Luân canh lúa với đậu, ngô giúp giảm sự tích lũy sâu bệnh trong đất. Ví dụ, trồng đậu tương sau vụ lúa để cải tạo đất.

Đậu và ngô giúp giảm sự tích lũy sâu bệnh trong đất thông qua nhiều cơ chế, chủ yếu liên quan đến biện pháp luân canh cây trồng. Dưới đây là những lý do chính:

  • Phá vỡ chu kỳ sống của sâu bệnh: Mỗi cây trồng sẽ bị một loại sâu bệnh nào đó tấn công nhất định, nhờ sự chuyên biệt này chúng ta sẽ hạn chế loại sâu bệnh chuyên tấn công lúa vào vụ sau tồn tại trong đất.
  • Thay đổi môi trường đất: Bộ rễ khác nhau về độ sâu cũng như khả năng tiết ra các chất hóa học vào đất, sự thay đổi này tạo ra mộ trường không thuận lợi cho sự phát triển của sâu bệnh.
  • Tăng cường sức khỏe và sức đề kháng của cây trồng: Cây họ đậu giúp cải thiện độ phì nhiêu cho đất, cung cấp chất dinh dưỡng cân đối hơn cho vụ sau.
  • Tác động đến hệ vi sinh vật đất: Cây họ đậu có mối quan hệ cộng sinh với vi khuẩn Rhizobium, giúp cố định đạm từ không khí, làm giàu dinh dưỡng cho đất và có thể tạo ra các hợp chất có tác dụng ức chế một số mầm bệnh.
  • Giảm sự tích lũy các chất độc hại từ cây trồng: Luân canh giúp giảm sự tích lũy của các chất này, tạo điều kiện tốt hơn cho sự phát triển của cây trồng và giảm nguy cơ phát sinh bệnh.

2.3. Quản lý nước hợp lý

Duy trì mực nước khoảng 3-5 cm trong giai đoạn lúa đẻ nhánh để hạn chế bệnh đạo ôn.

Cần cấp đủ nước cho cây lúa giai đoạn đẻ nhánhCần cấp đủ nước cho cây lúa giai đoạn đẻ nhánh

2.4. Bón phân cân đối

Bón phân cân đối sẽ giúp tăng năng suất và chất lượng lúa, tuy nhiên khi nói về sâu bệnh chúng ta đặc biệt lưu ý về đạm, nếu bón quá nhiều đạm cây lúa sẽ tốt quá dẫn đến thân và lá yếu, gãy đổ tạo điều kiện sâu bệnh phát triển.

2.5. Vệ sinh đồng ruộng

Dọn dẹp vệ sinh đồng ruộng giúp tiêu diệt mầm mống gây bệnh cho cây lúa vụ sau, đặc biệt với những ruộng đã bị nhiễm bệnh chúng ta cần đặc biệt quan tâm vấn đề này.

2.6. Sử dụng thiên địch

Khuyến khích thiên địch như nhện, bọ rùa để kiểm soát sâu hại. Ví dụ, thả nhện predatory mites để diệt rầy nâu.

2.7. Giám sát và phát hiện sớm

Thường xuyên kiểm tra ruộng và dùng bẫy pheromone để theo dõi mật độ sâu đục thân.

III. CÔNG NGHỆ GIÚP PHÒNG SÂU BỆNH CHO LÚA TỐT HƠN

Globalcheck, một công ty tiên phong trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp tại Việt Nam, đã phát triển các sản phẩm tiên tiến như máy bay nông nghiệp G700, thiết bị san phẳng mặt nước GP3000 và thiết bị dẫn đường tự động NX510, mang đến giải pháp toàn diện cho việc bảo vệ cây lúa.

3.1. Máy bay nông nghiệp G700

Máy bay nông nghiệp G700 là công cụ mạnh mẽ trong quản lý sâu bệnh trên đồng ruộng. Với bình chứa 70 lít và tốc độ phun 40 lít/phút, G700 có thể bao phủ diện tích lớn nhanh chóng. 

  • Phun thuốc hiệu quả: Công nghệ phun ly tâm tạo hạt phun siêu nhỏ (50-500 µm), giúp thuốc bám đều trên cây, tăng hiệu quả diệt trừ sâu bệnh như rầy nâu và sâu cuốn lá.
  • Giám sát cây trồng: Camera và cảm biến tích hợp thu thập dữ liệu, phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh.
  • Tiết kiệm và thân thiện môi trường: có thể giảm từ 10- 20% lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật so với phương pháp truyền thống.

3.2. Thiết bị san phẳng mặt nước GP3000

GP3000 là thiết bị hỗ trợ san phẳng mặt ruộng và điều chỉnh mực nước chính xác, tạo điều kiện tối ưu cho cây lúa phát triển khỏe mạnh. Điểm nổi bật:

  • Kiểm soát độ ẩm: Duy trì mực nước lý tưởng (3-5 cm), hạn chế sự phát triển của nấm gây bệnh đạo ôn và đốm nâu.
  • Giảm nguy cơ sâu bệnh: Mặt ruộng phẳng ngăn đọng nước cục bộ, giảm môi trường thuận lợi cho rầy nâu và sâu đục thân.
  • Hiệu quả thực tế: Giảm 15% nguy cơ nhiễm bệnh liên quan đến độ ẩm, theo các chuyên gia.

3.3. Thiết bị dẫn đường tự động NX510

NX510 là hệ thống dẫn đường thông minh, hỗ trợ máy móc nông nghiệp vận hành theo lộ trình định sẵn, đảm bảo độ chính xác cao trong canh tác. Điểm nổi bật:

  • Quản lý hiệu quả: Đảm bảo gieo trồng, bón phân đúng liều lượng, giảm nguy cơ sâu bệnh do thiếu hoặc thừa dinh dưỡng.
  • Bảo vệ cây trồng: Tránh chồng chéo hoặc bỏ sót khu vực, giảm tổn thương cây lúa – nguyên nhân gián tiếp gây sâu bệnh.
  • Độ chính xác cao: Tăng hiệu quả canh tác lên 95%, hạn chế lây lan sâu bệnh.

IV. KẾT LUẬN ĐẶC ĐIỂM LÚA DỄ BỊ NHIỄM BỆNH

Nhận biết đặc điểm của giống lúa dễ bị nhiễm sâu bệnh và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ mùa màng. Khi chăm sóc lúa chúng ta cần quan tâm tới một số vấn đề như:

  • Chọn giống lúa có khả năng kháng bệnh tốt.
  • Tuân thủ kỹ thuật chăm sóc lúa, đặc biệt đừng để lúa quá đạm và cấy quá dày.
  • Nên phòng bệnh hơn chữa bệnh.
  • Ứng dụng công nghệ chính xác vào trong sản xuất nông nghiệp

Để tìm hiểu những công nghệ tiên tiến, chính xác cao như máy bay nông nghiệp, thiết bị dẫn đường tự động NX510,…, xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 hoặc để lại thông tin tại mẫu “NHẬN TƯ VẤN”, GlobalCheck rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.