3 Bệnh Hại Lúa Phổ Biến: Đạo ôn, Bạc lá và Khô vằn

Cây lúa là cây lương thực chủ lực ở Việt Nam, nhưng năng suất thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các loại bệnh hại. Trong số đó, đạo ôn, bạc lá và khô vằn là ba bệnh phổ biến gây thiệt hại nặng nề nhất. Chỉ cần giải quyết được 3 loại bệnh này cùng 3 loại sâu khác sẽ đảm bảo cây lúa cho năng suất ổn định nếu không gặp điều kiện bất khả năng từ thiên nhiên.

I. 3 LOẠI BỆNH HẠI LÚA PHỔ BIẾN

1.1. Bệnh Đạo ôn hại lúa (Pyricularia oryzae)

Bệnh này do nấm  Pyricularia oryzae gây ra, Đây là một trong những loại bệnh nguy hiểm nhất đối với cây lúa, chúng gây ra một số tác hại như:

• Đạo ôn lá: Nấm tấn công lá tạo ra các vết hình thoi hoặc bầu dục trên lá,  ban đầu chúng có màu xanh xám rồi chuyển thành màu xám tro với viền đậm hơn. Các vết bệnh có thể liên kết lại, làm lá lúa bị cháy khô, giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây.
• Đạo ôn cổ bông: Chúng tấn công vào cổ bông của cây lúa làm cổ bông bị thối đen, gãy gục. Nếu bệnh xuất hiện sớm, bông lúa sẽ bị lép hoàn toàn hoặc lép lửng, hạt lúa bị lửng hoặc đen, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng hạt.

Bệnh đạo ôn hại lúa

Nguyên nhân bệnh đạo ôn hại lúa:

• Thời tiết: Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, mưa phùn, sương mù, nhiệt độ thấp (20-25°C).
• Giống lúa: Các giống lúa nhiễm thường, đặc biệt là giống lúa dài ngày, thường dễ bị đạo ôn. Ví dụ, giống lúa GS55 có khả năng chống chịu sâu bệnh rất tốt.
• Kỹ thuật canh tác: Bón phân đạm quá nhiều, gieo sạ dày, không vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ cũng là các yếu tố thuận lợi cho bệnh phát triển.

Biện pháp phòng trừ:

• Giống lúa kháng bệnh: Sử dụng các giống lúa có gen kháng đạo ôn.
• Kiểm soát dinh dưỡng: Bón phân cân đối, tránh bón quá nhiều đạm làm cây mềm và yếu dễ bị sâu bệnh tấn công.
• Mật độ gieo sạ hợp lý: Giúp ruộng thông thoáng, giảm độ ẩm.
• Vệ sinh đồng ruộng: Đặc biệt ruộng vụ trước bị bệnh cần vệ sinh kỹ càng và phun thuốc phòng trừ bệnh.
• Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Phun thuốc đặc trị như Tricyclazole, Isoprothiolane, Edifenphos khi bệnh chớm xuất hiện hoặc theo dự báo dịch bệnh.

1.2. Bệnh Bạc lá (Xanthomonas oryzae pv. oryzae)

Bệnh này do vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzae gây ra. Bệnh Bạc Lá lúa thường xuất hiện ở giai đoạn đẻ nhánh đến trổ bông. Chúng tấn công lá lúa tạo ra vết sọc màu xanh xám dọc theo mép rồi chuyển sang màu vàng, cuối cùng lá bị khô và bạc có màu xám. Nếu bệnh nặng có thể làm chết cả khóm dẫn đến giảm năng suất và chất lượng lúa.

Một số nguyên nhân gây bệnh bạc lá lúa:

• Thời tiết: Điều kiện ẩm ướt, mưa bão, đặc biệt là gió mạnh giúp vi khuẩn lây lan nhanh chóng. Nhiệt độ phù hợp loại bệnh này phát triển từ 28-30 độ.
• Giống lúa: Giống lúa bị thoái hóa, khả năng chống chịu kém, thân cao, lá rộng dễ bị sâu bệnh bạc lúa lúa tấn công..
• Thường xuyên ngập úng: Nhiệt độ cao và môi trường ẩm ướt là điều kiện lý tưởng lại bệnh này phát triển.
• Bón phân đạm quá nhiều: Làm cây lúa mềm yếu, dễ bị tấn công.

Bệnh bạc lúa lúa có thể làm giảm năng suất lúa rất lớn

Biện pháp phòng trừ bệnh bạc lá lúa

• Giống lúa kháng bệnh: Lựa chọn các giống lúa có khả năng chống chịu tốt với bệnh bạc lá.
• Quản lý nước: Điều tiết nước hợp lý, tránh ngập úng.
• Bón phân cân đối: Không nên lạm dụng đạm và tăng cường kali, đặc biệt mùa mua do hàm lượng nitơ tự nhiên nhiều dễ xảy ra hiện tượng thừa đạm.
• Vệ sinh đồng ruộng: Dọn sạch tàn dư cây bệnh bạc lá lúa.
• Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Phun các loại thuốc gốc kháng sinh như Streptomycin sulfate, Kasugamycin khi bệnh chớm xuất hiện.

1.3. Bệnh Khô vằn hại lúa

Bệnh này do nấm Rhizoctonia solani gây ra, bệnh này nguy hiểm ở chỗ chúng thường xuất hiện ở cuối vụ, đặc biệt ở những cánh đồng gieo sạ dày.

Bệnh khô vằn hại lúa tấn công mạnh vào bẹ lá sau đó lan dần lên phía trên. Cây lúa nhiễm bệnh ban đầu có đốm hình bầu dục rồi chuyển dần sang màu xanh xám, nâu sẫm ở rìa và có tâm màu trắng xám.
Các vết bệnh có thể liên kết lại thành mảng lớn, làm khô vằn bẹ lá, thân và cả lá lúa, ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển dinh dưỡng, khiến hạt lúa bị lép lửng, giảm năng suất.

Bệnh khô vằn hại lúa

Nguyên nhân bệnh khô vằn hại lúa thường là do:

• Thời tiết: Nhiệt độ cao (28-32°C) và ẩm độ cao là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển.
• Mật độ gieo sạ dày: Mật độ cao làm tăng độ ẩm, lưu thông khí kém và cây yếu tạo môi trường thuận lợi cho loại nấm này phát triển.
• Bón phân đạm quá nhiều: Thúc đẩy cây lúa phát triển rậm rạp, ẩm ướt.
• Tàn dư cây trồng: Nấm tồn tại trong tàn dư thực vật, đất và nước.

Một số biện pháp phòng trừ bệnh khô vằn hại lúa:

• Vệ sinh đồng ruộng: Làm sạch cỏ dại, thu gom tàn dư cây bệnh.
• Mật độ gieo sạ hợp lý: Giúp ruộng thông thoáng, giảm ẩm độ.
• Bón phân cân đối: Tránh bón quá nhiều đạm.
• Thoát nước hợp lý: Hạn chế tình trạng ngập úng kéo dài.
• Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Phun thuốc đặc trị như Validamycin, Azoxystrobin, Difenoconazole khi bệnh chớm xuất hiện.

II. ƯU ĐIỂM SỬ DỤNG MÁY BAY NÔNG NGHIỆP PHUN THUỐC

Việc ứng dụng drone nông nghiệp trong phun thuốc bảo vệ thực vật là một tiến bộ vượt trội, mang lại nhiều lợi ích đáng kể trong việc phòng trừ các bệnh hại lúa.

• Hiệu quả cao và đồng đều: Drone có thể phun thuốc với tốc độ nhanh và độ chính xác cao, đảm bảo thuốc được phân tán đều khắp diện tích, tiếp xúc tối đa với cây trồng, giúp tăng hiệu quả phòng trừ bệnh.
• Tiết kiệm chi phí và tài nguyên: So với phương pháp phun thủ công, drone giúp tiết kiệm đáng kể lượng thuốc bảo vệ thực vật và nước, đồng thời giảm chi phí nhân công.
• An toàn cho người lao động: Người nông dân không cần trực tiếp tiếp xúc với hóa chất độc hại, giảm thiểu nguy cơ ngộ độc và các bệnh về da, hô hấp.
• Thân thiện với môi trường: Giảm lượng thuốc bảo vệ và phân bón vô cơ là bảo vệ môi trường bởi đây là một trong những nguyên nhân gây phát thải chính trong sản xuất lúa.
• Tốc độ nhanh và linh hoạt: Nhờ dung tích và lưu lượng lớn chúng có thể kịp thời phun ở một diện tích lớn, đặc biệt phòng trừ sâu bệnh hại lúa ở khu vực địa hình khó khăn.  
• Khả năng giám sát và phân tích: Nhiều drone nông nghiệp hiện đại được trang bị camera đa phổ, giúp nông dân thu thập dữ liệu về sức khỏe cây trồng, phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và đưa ra quyết định phun thuốc kịp thời, chính xác hơn.

Nhìn chung, việc phòng trừ các bệnh hại lúa cần sự kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp, từ chọn giống, kỹ thuật canh tác đến sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Trong bối cảnh công nghệ phát triển, việc ứng dụng drone nông nghiệp đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành nông nghiệp, giúp canh tác hiệu quả, bền vững và an toàn hơn. Để tìm hiểu những giống có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt hoặc những chiếc drone nông nghiệp tiên tiến xin vui lòng liên hệ: 0981.85.85.99 hoặc để lại thông tin tại mẫu “NHẬN TƯ VẤN”, GlobalCheck rất vui khi nhận được yêu cầu cũng như ý kiến đóng góp từ Anh/ Chị.